Prosessor üçün kulleri necə seçməli

İntel və AMD şirkətləri ildən ilə mərkəzi prosessorların iş həcmini və istiayrılmanı azaldırlar. Lakin çip nə qədər kiçik olsa, bir o qədər onun istini ötürmə qabiliyyəti azalır. Bunun üçün də mərkəzi prosessoru soyuqmaq üçün əlavə cihaza, kullerə ehtiyac duyulur. Bu məqalədə biz səssiz və etibarlı kuller seçimi haqqında danışacağıq.

Prosessor üçün kuller seçərkən nələrə diqqət yetirməli?

Hər bir prosessorun effektiv soyutma sistemi tələbləri var, bu qısaca TDP adlanır və bu haqqda məlumatı hər prosessorun istehsalçısının rəsmi saytında tapmaq olar. Kullerin maksimal soyutma effekti prosessorun TDP tələbindən ən azı 2 dəfə çox olmalıdır. Əks halda ana plata kulleri daim maksimal güclə işləməyə məcbur edəcək və o çox səs yaradacaq.

Kompüter kullerlərinin əsas parametrlərini gözdən keçirək:

1. Uyğunluq.
Hər bir ana plata prosessor quraşdırmaq üçün standart yuva ilə (socket) təchiz olunur. Bu socket İnteldə s775, s1156, s1155, s1150, s1151, AMD-də AM2, AM3, AM4, FM2, FM2+ siniflərə bölünür. Hər bir socket üçün kullerin quraşdırılma standartı fərqlidir, bu haqqda məlumat onun özəlliklərində qeyd olunur.

2. Konstruksiya.

• Standart: kulleri aşağı hissəsində radiator, yuxarı hissəsində istidağıdıcı pərlər yerləşır. Bu orta effekt tipli çox yayılmış konstruksiyadır.
• Qülləvarı: kullerin ortasında hündür radiator, kənarlarında 2 pər yerləşir. Bu yüksək keyfiyyətli, lakin ağır və bahalı konstruksiyadır.
• Maye tipli: mərkəzi prosessorun üzərinə yerləşdırılən radiatora soyuducu pərlərdən maye boruları birləşdirilir. Bu ən effektiv, lakin bahalı və düzgün qoşulmadıqda ən riskli soyutma sistemidir.

3. Hazırlanma materialı:

• Alüminium radiator. istiliyi tam düzgün paylamayan və orta tipli istilik qəbul edən ucuz variant.
• Kökündə mis borular olan nazik alüminium plastlar. maksimal istilik qəbul etməni və istiliyin bərabar paylanmasını təmin edir.

4. Diyircəyin növləri: bu parametrdən soyutma sisteminin uzun ömürlülüyü və səsin səviyyəsi asılıdır.

Fərqləri:

Sürüşən diyircəklər:

• Sadə sürüşməli (sleeve bearing). Tıxac və valdan ibarətdir. Səs səviyyəsi aşağıdır, lakin vaxt keçdıkcə sıradan çıxma nəticəsində çoxalır. Işləmə imkanı 35000 saat, səsin səviyyəsi 25 dBa-dan 65 dBA-ya qədər.
• Hidrodinamik (FDB bearing). Arasındakı boşluq yağla doldurulmuş tıxac və valdan ibarətdir. Iş müddəti 80000 saat, səs səviyyəsi 30 dBA-a qədər.
• Yağ təzyiqli (SSO). Tıxacdan, valdan və valı mərkəzləşdirən maqnitdən ibarətdir. Diyircəyin daxili yağla doldurulmuşdur. İş müddəti 160000 saat, səs səviyyəsi 25dBA-a qədər.
• Özüyağlanan (LDP). Hidrodinamik diyircəyin analoqu. Işlədilən yağ daha yumşaqdır, tixac və val yüngül qatla örtülür və sürtünmə azalır. Iş müddəti 160000 saat, səs səviyyəsi 25 dBA-a qədər.
• Maqnit mərkəzi ilə. Maqnit levitasiyası əsasında işləyən kontaktsız diyircək. Iş müddəti 160000 saat, səs səviyyəsi 25 dBA-a qədər.

Yellənmə diyircəkləri:

• Sadə yellənməli (ball bearing). Ara məsafələri yağ ilə doldurulmuş halqalardan, kürəciklərdən və separatordan ibarətdir. İşləmə resursu — 90 000 saat, səs səviyyəsi — 35 dBA-ya qədər.
• Keramik (ceramic bearing). Sadə yellənmə diyircəyinin Detalları keramikadan hazırlanmış analoqu. İş resursu — 160 000 saat, səs səviyyəsi — 30 dBA.
• Dövlərin sayı. Müasir ana platalar prosessorun qızmasına nəzarət edir və lazım gəldikdə ventilyatorun dövrlərinin sayını artırır. Onlar 500 D/D-dən 2500 D/D sürətə qədər işləyə bilər, orta sürət 1000-1500 dövr/dəqiqə arasında dəyişir. Dövrlərin sayı qalxdıqca səs səviyyəsi artır.
• Ventilyatorun ölçüsü. Ventilyator pərləri nə qədər böyük olsa, bir o qədər az dövrlə ana plata prosesssorun hərarətini nəzarətdə saxlaya bilir. Prosessor ventilyatorunun normal ölçüsü 80x80 mm və ya 120x120 mm-dir. 140x140 və 200x200 mm ventilyatorlar adətən korpusu və maye konturu soyutmaq üçün istifadə olunur.
• Radiatorun ölçüsü. Radiatorun alüminium plastinlərinin həcmi nə qədər böyük olarsa, bir o qədər soyutma effektiv olur, lakin radiator ağır və baha olur.
• Səs səviyyəsi. Ventilyatorun dövrlərinin sayından, pərlərinin ölçüsündən, istifadə edilən diyircəkdən və cihazın texniki vəziyyətindən asılıdır. səs səviyyəsi modelin özəlliklərində göstərilir, 15 dBA ağacın yellənməsi, 25 dBA — pıçıltı, 35 dBA— asta səsli danışıq, 50 dBA — adi danışıq, 70 dBA— qışqırıqla eyni səviyyəyə uyğundur.
• Xarıcı görünüş. Bəzi kullerlər xüsusi dizayna və idarə olunan RGB işıqlandırmaya malikdir. Əgər sizin korpus şüşə qapaqla bağlanırsa, soyutma sisteminin görünüşünə diqqət yetirmək.
• Lazımdır. Ucuz müasir və işıqlı kulerin timsalında — Thermaltake Pineapple CL-P052-AL12SW-A.

Prosessor üçün kuler - effektiv, sakit və etibarlı

Prosessor kulerinin seçimi korpusdan, TDP, yüklənmədən və sizin tərcihinizdən asılıdır. Ucuz soyuq mərkəzi prosessor üçün daimi soyutmaya alüminium radiatorlu və diyircəkli, məsələn Cooler Master Z50 və ya Deepcool Gamma Archer kimi kulerlər kifayətdir.

Orta və yuxari sinif prosessorlar üçün qüllə tipli, alüminium radiatorlu, mis borularlı və hidrodinamik diyircəkli kulerlər seçmək məsləhətdir. Məsələn: DeepCool IceEdge 400 FS və ya Cooler Master Blizzard T410R.

Daim gərgin iş rejimində çalışan top sistemlər üçün sakit və effektiv maye tipli soyutma sistemləri, NZXT Kraken X52 və ya X62 uyğundur.

Boks kulerləri istifadə etməli və ya yenisilə əvəz etməli?

Bir çox hallarda prosessorla birgə kuler də qutuda olur. Bu orta effekt təmin edən ucuz kulerlərdir və adi serfinq, ofis işləri və yüngül oyunlar vaxtı soyutma işinin öhdəsindən gəlir. Prosessor kuler ilə dəst olduqda “Box” kimi qeyd olunur, kulersiz “OEM” və ya “Tray” kimi qeyd olunur.

Yüksək yüklənmə zamanı boks kuler soyutmanın öhdəsindən gəlməyəcək və prosessor trottling (qızmadan müdafiə üçün prosessorun işinin aşağı salınması) rejiminə keçəcək. Buna görə də əgər siz kompüterdə oynamaq və ya qrafik redaktorlarda çalışmağı planlayırsınızsa, soyutma sistemini əlavə almalısınız.

Kompüterin ümumi soyudulması

Prosessorun soyudulması üçün etibarlı və effektiv kuler seçmək vacibdir. Lakin sizin korpus havalandırmasızdirsa, bu kifayət etməyəcək. Soyutmanın maksimal effetini almaq üçün ümumi korpusun havalandırmasını təmin etmək lazımdır. Bunun üçün:

• Korpus ventiyatorları nəzərdə tutulmuş və yaxşı havalandırmalı korpus seçməli.
• Daim korpusu və havalandırma deşiklərini tozdan və çirkdən təmizləməli.
• Bütün imkan olan yerlərdə 140 və 200 mm lik korpus ventilyatorları quraşdırmalı.

Azərbaycanda prosessor üçün səssiz kuler

Ev və ofis üçün masaüstü kompüterinizə prosessor kulerini “iComp” internet mağazasından alın. Biz effektiv soyutma sistemlərini sərfəli qiymətə və Bakı və Azərbaycan üzrə çatdırılma ilə təklif edirik. Bütün soyutma sistemlərinə istehsalçı zəmanəti tətbiq olunur. Əlavə məlumat almaq üçün bizimlə əlaqə saxlayın.